İspanyol-Amerikan Savaşı

19.yüzyılın sonuna gelindiğinde Küba'nın bağımsızlıkları için İspanyollara karşı ayaklanması ve İspanya'nın ayaklanmayı bastırmak için uyguladığı yöntemlerin Amerikan basını tarafından abartılarak anlatılması (Sarı Gazetecilik olarak bilinir), ABD'nin da buna kayıtsız kalmayarak Küba'yı desteklemesi sonucunda 1898 yılında Amerikan tarihinin önemli dönüm noktalarından birini oluşturan İspanyol-Amerikan savaşı başlamıştır.[1] Küba üzerinde emperyal çıkarları olan, despot ve zalim politikalar izleyerek halkın üretim gücünü azaltıp, onları fakirleştirerek, adam kayırıp yolsuzluğu bir sistem haline getirmiş, Küba hükümetini tekelleri altına almayı başarmıştır. 1895 yılına kadar bu duruma sabredebilen Kübalılar, bu yıl itibariyle Jose Marti önderliğinde ayaklanmışlardır. Küba'daki bu iç savaşın uzayacağını düşünen ABD bölgedeki yatırımlarının zarar görmesini istemediği için olaya müdahil olmuştur.[2] İspanya aynı zamanda Pasifik Okyanusu'nda önemli bir konuma sahip olan Filipin Adaları'nı kontrolünde bulunduruyordu ve Küba'dan sonra Filipinler'de de halk katı İspanyol yönetimine karşı çıkmaya başlamıştı. ABD, Küba'yı olduğu gibi Filipin halkını da desteklemiştir. Kısa süren bu savaşta ABD hiçbir önemli yenilgiye uğramamış, sonuç olarak İspanya'nın barış talebinde bulunmasıyla 10 Aralık 1898'de imzalanan Paris Anlaşması'yla İspanya, Portoriko ve Guam'ı savaş tazminatı olarak, Filipin Adaları'nı da 20 milyon dolar karşılığında ABD'ye bırakmıştır. Böylelikle ABD İspanya'nın batı yarımküredeki sömürge imparatorluğuna son vermiş oldu ve bir Pasifik gücü olarak Asya-Pasifik'teki yerini sağlamlaştırdı.[3] Theodore Roosevelt tarafından ''Hazırlıksız Amerika Savaşı'' olarak nitelendirilen İspanyol-Amerikan Savaşı, ABD için büyük tecrübe olmuş, bu savaş sonrasında Genelkurmay Heyeti kurulmuş, ordu 100.000 kişiye çıkarılmış, donanma artırılmaya başlanmış ve mesleki hizmetlerini takviye ederek bu savaştan dersler çıkaran ABD I. Dünya Savaşı için yeteri kadar hazırlanmıştır.[4] Sonuç olarak Allan Nevins'in belirttiği gibi; ''İspanyol-Amerikan Savaşı, Amerikan tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Nihayet, ülke kendisinin bir dünya devleti olduğunu gösterdi, kendini gittikçe daha az soyutlamış ve kendi içine kapanmış hissetmeye ve geniş uluslararası düzenlerde gittikçe daha fazla hakim rol oynamaya başladı.''[5]

---

[1]Aynı yer.

[2]Allan Nevins-Henry Steele Commager, ABD Tarihi, (çev.: Halil İnalcık),  Ankara: Doğu Batı Yayınları, Mart 2005, s. 351.

[3]http://turkey.usembassy.gov/uploads/images/pkMD9H-FtBW5yfGN3x7c1w/amerikan_tarih_anahatlar.pdf ,   s. 69. (E.T. 08.11.2014)

[4]Nevins, a.g.e., s. 355.

[5]Nevins, a.g.e., s. 356.